Προλογικό σημείωμα
στην έντυπη έκδοση 2010 (εκδ. Ευρασία)

Τα Κριτικά συμπλήρωσαν ήδη δύο χρόνια λειτουργίας, ως φιλοσοφικό περιοδικό του οποίου οι σελίδες αφιερώνονται αποκλειστικά στη δημοσίευση φιλοσοφικών βιβλιοκρισιών. Σύμφωνα με τον ιδρυτικό του αυτοπροσδιορισμό, το περιοδικό φιλοδοξεί να αποτελέσει «βήμα επιστημονικού διαλόγου και φιλοσοφικής κριτικής, αποβλέποντας στην επιστημονικά έγκυρη και έγκαιρη αποτίμηση της αξίας πρόσφατων εκδόσεων από τον χώρο της φιλοσοφίας, καθώς και από συγγενείς κλάδους».

Βασικός στόχος του περιοδικού, όπως σημειώναμε και στο Προλογικό Σημείωμα της περυσινής έκδοσης, είναι η αποενοχοποίηση της κριτικής. Επιδιώκουμε την ελεύθερη, γόνιμη και αυστηρή αξιολόγηση και αποτίμηση της φιλοσοφικής εργασίας που παράγεται στην Ελλάδα, αλλά και επιλεγμένων ξενόγλωσσων εκδόσεων που κινούν το ενδιαφέρον των κριτών. Σκοπός μας είναι ο απεγκλωβισμός της φιλοσοφικής συζήτησης από το δίπολο φίλων-εχθρών, που εξακολουθεί σε μεγάλο βαθμό να κατευθύνει τις εξελίξεις στην ελληνική φιλοσοφική κοινότητα. Η κοινότητα αυτή, ποσοτικά μεγαλύτερη και ποιοτικά καταφανώς καλύτερη από ποτέ, αναζητεί ακόμη τους δρόμους και τους τρόπους που θα της επιτρέψουν να λειτουργήσει αποκλειστικά και μόνο με όρους ακαδημαϊκότητας και επιστημονικότητας. Μια μικρή έστω συμβολή των Κριτικών σε αυτή την κατεύθυνση πιστεύουμε ότι δικαιώνει την ύπαρξη του περιοδικού.

Τα δεκαπέντε κείμενα του παρόντος τόμου είναι και φέτος ενδεικτικά της πολυμορφίας της ελληνικής φιλοσοφικής εργασίας και εκδοτικής παραγωγής, αλλά και των ενδιαφερόντων των μελών της κοινότητας που συνεργάζονται με το περιοδικό ως συγγραφείς. Οι προφανείς συνέπειες της οικονομικής κρίσης στον εκδοτικό χώρο είναι φυσικό να αγγίζουν και τις φιλοσοφικές εκδόσεις. Πρόχειρη έρευνα σε βάση δεδομένων μεγάλου ηλεκτρονικού βιβλιοπωλείου καταγράφει στην κατηγορία «Φιλοσοφία» 113 εκδόσεις για το 2010, έναντι 158 για το 2008 και 123 για το 2009. Η πτώση αυτή παρακολουθεί επακριβώς τη γενικότερη μείωση των νέων εκδόσεων στην Ελλάδα. Το γεγονός ότι ο εκδοτικός υπερπληθωρισμός δείχνει να περιορίζεται έχει βέβαια και θετικές πλευρές – χωρίς αυτός ο περιορισμός να μειώνει την ανάγκη της κριτικής αποτίμησης των νέων εκδόσεων.

*

Τα Κριτικά έχουν πρωτογενώς ηλεκτρονική μορφή· αποτελούν διακριτή και αυτόνομη μονάδα του ιστοχώρου Philosophica, ο οποίος δημιουργήθηκε το 2008 υπό την αιγίδα του Ομίλου Φιλοσοφικών Ερευνών. Η έντυπη έκδοση των βιβλιοκρισιών σε μορφή επετηρίδας επιδιώκει να καταστήσει τα κείμενα προσιτά και σε εκείνη την (όχι ευκαταφρόνητη, αλλά όλο και πιο παραμελημένη) ομάδα αναγνωστών που δεν έχουν πρόσβαση στα ηλεκτρονικά μέσα επικοινωνίας και πληροφόρησης. Ευχαριστούμε θερμά τους ανώνυμους κριτές του περιοδικού για την ανιδιοτελή συμβολή τους στην αξιολόγηση και βελτίωση των κειμένων· επίσης, την Ευρασία και τον εκδότη Φαίδωνα Κυδωνιάτη για την προθυμία με την οποία δέχτηκαν να στεγάζουν από εφέτος αυτή την έντυπη έκδοση.

Η Συντακτική Επιτροπή
Δεκέμβριος 2010